चिरञ्जीवी घिमिरे
अधिकांश मजदुरमा कोरोना संक्रमण देखिएपछि झापाको दमकस्थित पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाहको स्वामित्वमा रहेको चियाबगान एक साता बन्द हुने भएको छ । पूर्वराजाको स्वामित्वमा रहेको हिमालय–महालक्ष्मी चियाबगान सोल्टी ग्रुपको व्यवस्थापनमा अहिले भारतीय व्यवसायीले लिजमा चलाउँदै छन् । मजदुरमा कोरोना संक्रमण फैलिएपछि सोमबारबाट एक साता बगान बन्द हुने भएको हो ।
सेवा–सुविधा नपाएको भन्दै ३२ दिनसम्म बगान बन्द गरेर महामारीमा मजदुरहरू आन्दोलनमा उत्रिएका थिए । बगान सञ्चालन भएको करिब दुई सातामै मजदुरमा कोरोना संक्रमण देखिएपछि बगान बन्द गर्नुपरेको बगानका व्यवस्थापनक माधव ठाकुरले जानकारी दिए । ‘शनिबार सयजनामा कोरोना परीक्षण गर्दा २० जनामा संक्रमण देखियो,’ उनले भने, ‘दमक नगरपालिकाले बन्द गर्न पत्र लेखेको छ । हामी त्यहीअनुसार एक साता बन्द गर्छौँ ।’
बगानमा तीन सय १५ जना स्थायी र अन्य बाँकी अस्थायी गरी चार सयभन्दा बढी मजदुर कार्यरत रहेको उनले बताए । अहिले दोस्रो चरणको चिया टिप्ने समय थियो । यो समयमा चिया नटिपे कम्पनीलाई दैनिक ६ लाखभन्दा बढी घाटा हुने उनले बताए । ‘एक महिना बन्द भएर बगान बल्ल खुलेको छ । त्यो समयमा पनि करोडभन्दा धेरै घाटा लाग्यो । मजदुरलाई चाँडै सेवा–सुविधा दिने सहमति गरेर बगान खुलाएका थियौँ,’ व्यवस्थापक ठाकुर भन्छन्, ‘यो समयमा काम गर्न नपाए त्यो सम्झौता पूरा गर्न पनि मुस्किल होला जस्तो भएको छ ।’
बगानमा कार्यरत अधिकांश मजदुर बिरामी रहेको मजदुर नेता दीपक फुँयालले जानकारी दिए । ‘एक सयजनाको परीक्षण गरियो । उनीहरूमा लक्षण थिएन । तर, २० जनामा पजिटिभ देखियो,’ उनी भन्छन्, ‘लक्षण देखिएकाले डरका कारण परीक्षण गर्न मानेनन् । लक्षण हुने धेरै छन् ।’ कोरोना संक्रमण देखिएकालाई राख्न आइसोलेसन नभएकाले थप संक्रमण फैलन सक्ने उनी बताउँछन् । ‘मजदुरको घर, आइसोलेसन बनाउने खालको छैन । दुईवटा कोठा भएको घरमा परिवारका पाँचदेखि सातजना सदस्य बस्नुपर्छ,’ उनी भन्छन्, ‘आइसोलेसन नबनाउने हो भने बगानको मजदुरको अवस्था भयावह आउने खतरा छ । यसतर्फ नगरपालिकाको ध्यान जाओस् ।’
दैनिक काम गरेर खाने मजदुर नै बिरामी पर्दा समस्या भएको फुँयाल बताउँछन् । ‘महिनौँ आन्दोलनमा उत्रँदा सबै मजदुरको घरमा खानेकुरा सकिएको छ । एक साता काम गर्न नपाउँदै यस्तो अवस्था आयो,’ उनी भन्छन्, ‘अब राहत नदिने हो भने मजदुर भोकै पर्ने अवस्था आउँछ ।’
