सरकारले अफगानिस्तानको काबुलमा आतंकवादी हमलामा मारिएका १२ नेपालीको शव ल्याउन चार्टर विमान पठाउने भएको छ । उक्त विमानमा त्यहाँबाट घर फर्कन चाहने नेपालीलाई समेत ल्याउने सरकारको निर्णय छ । सरकारले नेपालीको शव ल्याउन तीन फरक–फरक फ्लाइट कनेक्ट गर्नुपर्ने भएपछि चार्टर विमान पठाउन लगेको हो ।

 

परराष्ट्र मन्त्रालयले मंगलबार गरेको संक्षिप्त प्रेस ब्रिफिङमा प्रवक्ता भरतराज पौड्यालले घाइतेको उचित उपचार, मृतकका परिवारलाई क्षतिपूर्ति र शवलाई नेपाल ल्याउन पहल भइरहेको बताए । ‘जतिसक्दो छिटो शवहरूलाई नेपाल ल्याएर आफन्तजनको जिम्मा लगाउने कोसिसमा छौं । आवश्यक प्रक्रिया पूरा गरेर छिटोभन्दा छिटो नेपाल एयरलाइन्सको चार्टर विमान काबुल पठाउने तयारीमा छौं,’ पौड्यालले भने ।

 

पौड्यालले सरकारले नागरिकको सुरक्षा र सुविधाका लागि कुनै कसुर बाँकी नराख्ने भन्दै यस्तो निर्णय लिएको जानकारी दिए । क्यानडाको दूतावास सुरक्षाका लागि बसमा जाँदै गर्दा सोमबार बिहान तालिवानी आतंकवादीले बम विस्फोट गराएका थिए । उक्त घटनामा १२ नेपाली र नेपाली मूलका २ भारतीय नागरिकको मृत्यु भएको थियो । घाइते सातमध्ये दुई जनालाई उपचारका लागि मंगलबार भारतको अपोलो अस्पताल ल्याइएको छ भने अन्य ३ जनालाई बुधबार ल्याउने तयारी भएको काबुल पुगेका कार्यवाहक राजदूत तीर्थराज अर्यालले जानकारी दिएको मन्त्रालयले जनाएको छ । एक जनाको अवस्था सामान्य भइसकेकाले उनी अफगानिस्तानमा उपचारपछि नेपाल फर्कने जनाइएको छ । अर्का एकको अवस्था गम्भीर रहेको र उनलाई विमानमा यात्रा गर्न दिनेबारे निर्णय भइनसकेको प्रवक्ता पौड्यालले बताए ।   

 

भारत, पाकिस्तान हुँदै काबुल जाने हुनाले चार्टर विमान पठाउन कागजी प्रक्रियामा केही समय लागेको मन्त्रालयले जनाएको छ ।  मन्त्रालयको दक्षिण एसिया महाशाखा प्रमुख प्रकाश सुवेदीको नेतृत्वमा १० सदस्यीय उद्धार टोली सोही चार्टर विमानमा अफगानिस्तान जानेछ । टोलीले विस्फोटमा मारिएका शव नेपाल ल्याउनेछ । यसका साथै नेपाल फर्कन चाहने नेपालीलाई समेत ल्याउने गरी तयारी अघि बढाएको पौड्यालले बताए । सम्भव भएसम्म बुधबार बिहान विमान काबुल पुगिसक्ने गरी तयारी गरिएको उनले जानकारी दिए । उद्धारमा सुवेदीका साथमा तीन सैनिक, दुई प्रहरी, वैदेशिक रोजगार विभागका एक प्रतिनिधि तथा गृहका अधिकारीहरू जानेछन् ।

 

कतिपय नेपालीहरू स्वदेश फर्कन पर्खिरहेको र वर्तमान त्रासदीले फर्कन चाहनेहरूका लागि पनि यो सुविधा उपलब्ध गराउने निर्णय सरकारले गरेको हो । उपप्रधान तथा परराष्ट्रमन्त्री कमल थापाको नेतृत्वमा मन्त्रालयमा बसेको बैठकले चार्टर विमान पठाउने र शवसँगै अन्य नेपालीहरूलाई ल्याउने निर्णय लिएको हो । बैठकमा परराष्ट्र मन्त्रालयका अलावा गृह, पर्यटन तथा श्रममन्त्री तथा अधिकारीहरू सहभागी थिए । सरकारकै पहल र कम्पनीको तदारुकताले गम्भीर घाइते कृष्ण देउजा र मनबहादुर थापालाई थप उपचारका लागि नयाँदिल्ली ल्याउन सकिएको जनाइएको छ ।

 

काबुलमा भन्दा राम्रो उपचार हुने भएकाले अफगान सरकारमार्फत सम्बन्धित कम्पनीलाई दबाब दिएर सरकारले घाइतेहरूलाई दिल्ली ल्याउने पहल गरेको अधिकारीहरूले बताए । काठमाडौंमा शव ल्याएपछि परिवारले चाहेको स्थानमा पुर्‍याउने व्यवस्थासमेत गरिने मन्त्रालयले जनाएको छ । आफन्तजनले आफ्नो जिल्लाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी र परराष्ट्र मन्त्रालयका सम्पर्क व्यक्तिलाई फोन गरेर जानकारी लिन सक्नेसम्मको व्यवस्था पनि गरिएको छ । अफगानिस्तानमा हाल औपचारिक तथा अनौपचारिक रूपमा गएकाहरूसमेत गरी १२ हजारभन्दा बढी नेपाली रहेको अनुमान छ । यस्तो विपत पर्दा सहयोगका लागि परराष्ट्र मन्त्रालयमा उद्धार सेल नै बनाउने गरी छलफल अघि बढेको पनि प्रवक्ता पौड्यालले जानकारी दिए ।

  

 

अफगानिस्तानमा रहेका इच्छुक नेपाली चार्टर विमानमार्फत आउन सक्छन् । तर, हामी जबर्जस्ती गर्न सक्दैनौं । त्यो सम्बन्धित व्यक्तिको इच्छामा भर पर्ने विषय हो । मेरो आफ्नो बुझाइ र अनुभवमा आउनेहरू न्यून नै हुनेछन् । सबै अवस्था बुझेर नै त्यहाँ पुगेका छन् । म अफगानिस्तानको गैरआवासीय राजदूतको हैसियतमा ओहोदाको प्रमाणपत्र बुझाउन पुग्दासमेत नेपालीको अवस्थाबारे जानकारी लिएको थिएँ । धेरैले नेपालीहरू आफ्नो काममा सन्तुष्ट थिए । उनीहरूले आफूलाई सुरक्षित नै रहेको भन्दै अन्तर्राष्ट्रिय कम्पनीभित्र काम गर्दा समस्या नहुने समेत बताएका थिए ।

 

नेपाल एयरलाइन्सको विमान जाने हुनाले अटेसम्म ल्याउन चाहेका छौं । कतिपय नेपालीहरू स्वदेश फर्कन पर्खिइरहेकासमेत छन् । कम्पनीले आज/भोलि भन्दै राखेकाहरू वा कन्ट्रयाक्ट सकिन लागेकाहरू फर्कन सक्नेछन् । अफगानिस्तानमा नेपालको दूतावास छैन । त्यहाँको कार्यक्षेत्रसमेत तोकिएका पाकिस्तानस्थित नेपाली दूतावासका कार्यवाहक राजदूत तीर्थराज अर्याल अहिले काबुल पुगेर समन्वयको काम थालिसकेका छन् । उनले शव पठाउने, उपचारका क्रममा रहेका नेपालीको अवस्था बुझ्ने र फर्कन चाहने नेपालीलाई फर्कनका लागि सहयोग गर्ने छन् ।

 

नेपाली सुरक्षा गार्डका रूपमा काम गरेको र उनीहरू काममा जानेक्रममा आक्रमणमा परेकाले पनि किन यस्तो भन्दै बुझ्ने अर्यालको कार्यादेशमा छ । नेपालीलाई निसाना बनाइएको हो वा होइन भन्नेमा पनि छलफलहरू र अध्ययन हुनेछन् । अफगानिस्तानमा मात्र होइन अन्य यस्तो हमलाको जोखिम भएको मुलुकका बारेमा अलर्ट रहने छौं ।