दक्षिण अमेरिकी मुलुकमा नेपाली भनेर समातिएकाहरूमध्ये अधिकांश अन्य दक्षिण एसियाली मुलुकका नागरिक भएको पाइएको छ । नेपाली भनेपछि तत्काल फर्कनु नपर्ने हुनाले दक्षिण एसियाली अन्य मुलुकका नागरिकले पनि आफूलाई नेपाली भन्ने गरेका हुन् । दक्षिण अमेरिकी मुलुक कोस्टारिकाका अधिकारीहरू र अमेरिका पसेका नेपालीले दिएको जानकारीबाट उक्त कुरा खुलासा भएको हो ।

 

अमेरिकास्थित नेपाली दूतावासले पनि नेपाली भनेर पक्राउ परेका सबै नेपाली नभएको जानकारी परराष्ट्र मन्त्रालयलाई पठाएको अधिकारीले जानकारी दिए । अमेरिका छिर्न दलाललाई लाखौं रुपैयाँ बुझाएपछि विभिन्न दु:खपीडा खेप्दै ती देशमा पुगेका उनीहरूसँग थोरै अमेरिकी डलरबाहेक अन्य कागजपत्र हुँदैनन् । भाषा र बस्ने स्थानबारे लामो सोधपुछपछि मात्र पक्राउ परेकाहरू कुन मुलुकका हुन् भन्ने पुष्टि हुन्छ । ‘पहिलो पटक समातिनेबित्तिकै उनीहरूले नेपाली भन्ने र अन्य शब्दै नबोल्ने हुनाले पनि सञ्चार माध्यममा नेपाली पक्राउ परेका समाचार आउँछन् । वास्तविकता भने फरक छ,’ ती अधिकारीले भने ।

 

अन्य मुलुकका नागरिकलाई तत्काल फर्काइने तर नेपालीलाई दूतावासले बुझ्नेलगायत लामो प्रक्रिया हुने हुनाले हाजिर हुने सर्तमा कोस्टारिका सरकारले छाड्ने गर्छ । त्यसपछि उनीहरू पुन: लरी, जंगलको बाटो, हिँडेर वा डुंगा प्रयोग गरेर मेक्सिको हुँदै अमेरिका छिर्ने गरेको पनि ती अधिकारीहरूले उल्लेख गरेका छन् ।

 

केही दक्षिण एसियाली मुलुकका दूतावास, वाणिज्य दूतावास वा अवैतानिक दूतावासहरू दक्षिण अमेरिकी मुलुकमा रहेका कारण ती मुलुकका नागरिकले पहिचान खुलाएको खण्डमा सिधै स्वदेश फर्कनुपर्छ । त्यसैले ती देशमा बसिरहन अन्य दक्षिण एसियाली मूलका नागरिकले नेपाली भन्ने गरेको पाइएको छ । पछि केरकार गर्दा अन्य मुलुकका नागरिक हुने गरेको खुल्ने गरेको छ । सन् २०१५ को तथ्यांकअनुसार विभिन्न मुलुक हँुदै अमेरिका हिँडेका र नेपाली भनिएका करिब तीन हजारभन्दा बढी नागरिक पक्राउ परेकामा १ हजार ४ सयमात्र नेपाली रहेको पुष्टि भएको तथ्यांकको छानबिन अमेरिकास्थित नेपाली दूतावासले गरिरहेको छ । तर समातिएकाहरू सबै नेपाली नभएको भन्ने जानकारी भने दूतावासले परराष्ट्र मन्त्रालयलाई दिइसकेको परराष्ट्र उच्च स्रोतले बतायो । सन् २०१५ मा १ हजार ४ सय नेपालीहरू कोस्टारिकामा पक्राउ परेका छन् । कोस्टारिका, पनामा, ग्वाटेमाला, इक्वेडर, निकारागुवा, मेक्सिकोलगायत स्थानमा एकै प्रकारका व्यक्तिहरू समातिँदै छुट्दै अमेरिका पुग्ने गरेका हुनाले एक मुलुकको तथ्यांक पर्याप्त हुने अधिकारीहरू बताउँछन् ।

 

‘मानव ओसारपसारमा ठूलो सञ्जाल रहेकाले यसको जरासम्म पुग्न अझै केही समय लाग्नेछ । अहिले नै यो वा त्यो भन्न सकिन, तर धेरै नेपाली भिसा नलाग्ने एवं दक्षिण अमेरिकी मुलुक हुँदै अमेरिका छिर्ने गरेको सत्य हो । उनीहरूले दलालबाट धेरै दु:खकष्ट पनि पाएका छन् । नेपाली भनेर समातिएका सबै नेपाली नभई अन्य मुलुकको नागरिक भएको जानकारी पनि आएकाले यसबारे अध्ययन जारी छ,’ अमेरिकाका लागि नेपाली राजदूत डा. अर्जुनकुमार कार्कीले भने ।

 

दोभासे खोजेर बोलाउने प्रयास गर्दा समातिएकामध्ये करिब ५५ प्रतिशतभन्दा बढी अन्य मुलुककै हुने गरेको खुलेको हो । यद्यपि दक्षिण अमेरिकी मुलुकले नेपाली भनिएकाहरूबारे सम्बन्धित मुलुकलाई जानकारी गराउने गरेका छन् । यद्यपि ती मुलुकको नाम बाहिर सार्वजनिक गरेका छैनन् । ती मुलुकसँग दुईपक्षीय सम्बन्ध बिग्रने हुनाले कुन मुलुकका हुन्छ भनेर स्पष्ट नपारिएको परराष्ट्र अधिकारीहरू बताउँछन् ।